Samah

Bahar Gündoğdu'dan derlenmiştir. 4.4.1991,Kırtıl, Silike

     -Samahdan ne anlıyorsunuz, anlamı nedir Samahın?

     -Samahla ibadet ederiz.

     -Nasıl bir ibadet oluyor, ne gibi?

     -Bunu ince ince anlatamam. Bunun ince ince anlatman lazım!..

     -İnce ince anlatın, detayı ile. Mesela, ben sana birşey söyleyeyim. Tekke köyünden Hüsnü ihtiyar vardı bize dedi ki "Ne göktesin ne yerdesin, karşımdaki cemaldesin" Biz bunun için oynuyoruz" dedi.

     -Bize ayrıntısı ile anlatın.

    (Burada kadın herşeyi anlatamıyacağını söylüyor. Ben de belki anlatır ümüdiyle kadının evine gidiyorum. Burada da anlatmayacağını belirtiyor. Bütün söyledikleri aşağıdakiyle kaldı.)

     -Dünyadan elini eteğini çekmek lazım hiç bir şeye el uzatmamak lazım.

     -Nasıl yaşayacaksınız peki?

     -Allah"la yalnız kalacaksın!

     -Peki herkes öyle olabilir mi?

     -Hayır olamaz!

     -Peki herkes öyle değilse nasıl olacak onun inceliğini anlat bana?

     -Onun inceliği, sırtına beyaz gömlek giyeceksin. Ayak bibileğinden ve yüzden başka hiç bir yer açık olmayacak. Dünyadan elini çekmiş gibi.

     -Kefen mi olmuş olacak sırtında?

     -Kefen olmuş olacak tabii, elini ayağını çekmiş oluyorsun.

     -Peki onu yaptın bitti. Ondan sonra?

     -Kendini gözedeceksin, kötü söz söylemeyip birini kırmayacaksın. Kov kovlama; gıybet eyleme, elinle koymadığını elleme, gözünle görmediğini söyleme, gözünle gördüğünü ettiğinle ört, anırma; döktügünü doldur, eline beline diline sahip ol...

     -Peki daha daha?..

     -Bunları anlatması zor!

     -Bunları anlatın bize?

     -Cahillerin yanında anlatmak zor!

     -Biz cahil degiliz!

     -Siz cahil degilsiniz!

     -Her kelimeni anlıyoruz biz. İlk Samahı kim oynamış?

     -Cem içinde yeşiller sarılır, harpte  kırmızı giyerler.

     -İlk samahı Ali'mi oynamış?

     -Kırklar oynadı.

     -Muhammed Ali sonradan girdi degil mi, Kırkların arasına?

     -Evet Muhammet Ali sonradan girdi. O hergün suyunu ezer dağıtır, parmagıyla.

     -Onları da anlatır mısınız?

     -Erenlerin  dağından, Muhammed  neslinden, Ali soyundan, Kırkların ezdiği engür suyundan, bir sen iç sevdiğim, bir de bana ver.

     -Biz muhtelef yerlerde cem de gördük, 12 hizmeti de izledik, az çok bir şeyler biliyoruz ama bunları toparlıyalım istiyoruz.

     -Olabilir.

     -Hüsnü ihtyar da bize epey şeyler anlattı. Cemden ne anlıyon, Samah neymiş, cem neymiş. Abdal Musa'nın gezdiği  dağları gösterdi. Mucizelerini anlattı. Yürüyen dağlarını gösterdi. Epeyi gezdik gördük ama bunlar gizli kalmamalı...

     -Ben de istiyorum gizli kalmasın.

     -Alevi olmayanların mı dinlemesini istemiyorsunuz?

     -Yok, hayır, ondan degil. Alevi olmayanlar zaten dinlemez bunu.

     -Alevi olmak ne demek biliyor musunuz?

     -Ali'yi sevmek demek. Ali'yi gönlünde gören bir insana Alevi denir. Buna herkes Alevi der, Ali-evi...

     Siz bana anlatır mısınız, yıllardır burdasınız, mengi bu köyde de oynanıyor, başka yerde de oynanıyor. Bu  da bir semah türü, yalnız semahta gülünmez.

     -Tabi gülünmez.

     -Ama  mengi heryerde oynanır. Samah  nasıl oynanır samaha nasıl kaldırılır, kırklar  samahı diyorsunuz, beyazlar içinde, sonradan dünyadan elini eteğini çekerler veya  çekmiş kabul ederler.

     -Verip aldılar / Hakk'ın huzuruna çekip geldiler / Elele el Hakk'a olsun dediler / Henüz masum olduğum cihana geldim (üstümden her yükü attım, çocuk halinde geldim demek)

      Özüm darda, yüzüm yerde durmuşam / Muhammed Ali'ye ıkrar vermişem / şafağın şerbetin on da görmüşem / içtim kana kana mestana geldim.

     Sözden dönmek olmaz.

     Uzağı eyledik yakın / bir ara dinlendik bakın / kimseyi incitmen sakın / bu meydandan o meydana.

 

Not: Sevgili okuyucularım, bu çalışma Silifke'nin Kırtıl Köyü'nde Samahlar üzerine yaptığım derleme çalışmasından bir bölümü içermektedir. Ben yıllarca sahada yüz yüze derleme çalışmaları yaptım. Genel olarak derlemeler yapıldıktan sonra literatür araştırmaları ile desteklenerek okuyucuların bilgisine sunulur. Ben, henüz derlemelerimin büyük bölümünü kitaplaştırarak okuyucularıma sunamadım. Kitaplaşmasını beklemek için elde ettiğim bilgi ve belgeleri kasamda saklamamın anlamı yok. Ben inanıyorum ki, paylaşılmayan hiç bir bilginin anlamı do yoktur. Bu sebeple; bugün bu ham bilgiyi yayınlamakla, gün olur ki bu derlemelerimde geçen bir tek kelime bile Türk Kültür hayatına çok önemli bir katkı sağlayabilir. O sebeple, benden sonra aynı konu üzerinde çalışma yapacak araştırmacılara kaynak olabilecek bilgiler içereceği ümidiyle sizlere sunuyorum..